NATAPOS na ang turn-over ng Ninoy Aquino International Airport (NAIA) sa bagong pribadong operator, ang New NAIA Infrastructure Corp. (NNIC), na naatasan na gumawa ng mga pangunahing rehabilitasyon dito na nagkakahalaga ng P170.6 billion.

Gagawin ang rehabilitasyon sa loob ng 15 taon. Sisimulan ang mga pagbabago sa loob ng susunod na 12 buwan kung saan mararanasan ng mga pasahero na magkakaron ng pagbabago sa kanilang paglalakbay subalit ang mga ito ay mas magiging mahal ang bayad sa kanilang paglalakbay.

Nangako ang NNIC na sa loob ng kalahating taon ay kanilang gagawin ang mga madadaling pagkukumpuni sa nasabing paliparan. Una nilang gagawin ay ang pag-aayos ng mga comfort rooms at ang pagkakaron ng tuloy-tuloy na daloy ng tubig kasama na ang pagbili at paglalagay ng mga bagong upuan sa mga terminals at ang pag-lalagay din ng mga bgong cooling systems.

Maglalagay din sila ng masa mabilis na connectivity o wi-fi sa lahat ng nasasakupan ng mga terminals na magagamit ng mga pasahero kung kailangan nilang magtrabaho habang nasa airport.

Umaasa naman si Infrawatch PH convenor Terry Ridon na ang NNIC ay uunahin ang pag-aayos ng mga mobility facilities tulad ng mga elevators,escalators at walkalators para mas maging madali at magaan ang paglalakad sa mga terminals.

Ayon sa NNIC ay gagawin nila ang mga nasabing pagbabago ng mga facilities at magkakaroon din ng karagdagan improvement sa mga transport options sa pagpunta at pag-alis ng airport.

Sa ika-limang taon ng kanilang rehabilitasyon, ang NNIC ay kailangan din magawa ang mga malalaking programa sa rehabilitasyon tulad ng pagtataas ng passenger capacity at pagtatayo ng bagong terminal.

Isa sa mga pangunahing layuin ng NNIC ay ang magkaron ng pagpapalawig ng kapasidad ng NAIA upang magkaron ng 62 million kada taon mula sa dating 35 million.

“We are confident that it can reach this milestone by removing the remains of the Philippine Village Hotel near Terminal 2 and constructing a new terminal on the property that would be vacated,” wika ng NNIC

Maliban dito, nasa concession din na kailangan na magkaron ng propelling ng aircraft movement sa NAIA ng 48 kada isang oras mula sa dating 40. Kung kaya’t ang NNIC ay tinitingnan ang posibleng pagkakarong ng terminal reassignment ng mga airlines upang maging maganda ang runway efficiency at mabawasan ang flight interruptions.

Sa ilalim ng nasabing plano ang local carriers tulad ng Philippine Airlines, Cebu Pacific at AirAsia Philippines ay umaasa na magkakaron ng kunsultasyon sa mga stakeholders bago muna ipatupad ang nasabing reassignment upang makalikom ng mga insights kung paano maapektuhan ang mga pasahero.

Dahil dito, ang mga pasahero ay mapipilitan na magbayad ng mas mahal na fees sa darating na taon.

Sa darating na September 2025, sa unang anibersaryo ng handover, ang mga fees sa serbisyo ay inaasahang tataas ng 72 porsiento o mula P550 magiging P950 ang international flights at 95 porsiento naman o magigingP390 mula sa dating P200 sa mga domestic flights.

Ang Carriers Association of the Philippines na binubuo ng 36 na airlines ay nagbigay ng babala sa mga pasahero na ang flying costs ay tataas kapag ang NNIC ay itinaas ang service charges sa NAIA. Ang mga airlines ang unang tatamaan ng price adjustments dahil ang kanilang takeoff rates ay tiyak na tataas.

“As instructed, NAIA is imposing takeoff rates between $794 and $1,794 in the initial year of the concession for international flights. For domestic, the amount ranges from P14,417 to P34,617,” sabi ng CAP.

Hindi naman sinasangayunan ng mga advocacy groups tulad ng AirportWatch.PH at Bantay Kunsyumer, Kalsada, Kuryente ang nasabing gagawing pagtataas ng mga rates at sinabi nila na dapat ay magkaroon muna ng mga reporma bago ang pagtataas.

Kinikuwestyun din ng grupo ang SMC na siyang lead party ng NNIC na kung talagang matatapos nila sa tamang panahon ang gagawing rehabilitasyon dahil may history na ang SMC na hindi nakakatapos ng malalaking proyekto sa takdang panahon tulad ng ginagawang P735.63 billion na New Manila International Airport at ang P125.04 billion na Metro Rail Transit Line 3. LASACMAR

PINALAKAS ng Land Transportation Office (LTO) at Philippine National Police (PNP) ang kanilang ugnayan sa pagpapatupad ng batas matapos lagdaan ang isang kasunduan sa data-sharing na magbibigay-daan sa mga imbestigador ng pulisya na magkaroon ng access sa mga record ng mga sasakyan, partikular na ang mga ginagamit sa kriminal na aktibidad.

Ayon kay Department of the Interior and Local Government (DILG) Secretary Benjamin “Benhur” Abalos, ang memorandum of agreement na nilagdaan ng mga matataas na opisyal ng PNP at LTO ay isa sa mga mahalagang hakbang sa digital shift na nais ipatupad ni Pangulong Marcos, hindi lamang sa mga serbisyong pampamahalaan kundi pati na rin sa mga usaping pagpapatupad ng batas.

“With most of the criminal elements going digital, the PNP and the entire government law enforcement machinery must be one step ahead in order to be effective and efficient in crime prevention and crime-busting,” ani Abalos.

“This agreement is a testament to the necessity of embracing technological innovations in the government’s efforts to make sure that every citizen is safe whether they are on the streets or in their homes,” dagdag niya.

Ang memorandum of agreement ay nilagdaan nina PNP Chief Gen. Rommel Francisco Marbil at LTO Chief, Assistant Secretary Atty. Vigor D. Mendoza II.

Batay sa kasunduan, sinabi ni Assec Mendoza na bubuo ang LTO ng isang verification facility sa LTO IT Systems na magbibigay kakayahan sa PNP, sa pamamagitan ng Highway Patrol Group (PNP-HPG), na i-verify ang impormasyon ng mga record ng rehistro ng mga sasakyan na iniimbestigahan o naka-alarm.

Dagdag pa ni Assec Mendoza, ang kasunduan ay magbibigay-daan din sa pansamantalang pagtatalaga ng awtorisadong tauhan mula sa HPG sa LTO Command Center upang masuri ang mga record ng rehistro ng mga sasakyang iniimbestigahan o naka-alarmang status.

Ngunit binigyang-diin niya na ang pag-verify ay limitado lamang sa “read-only basis” at sasaklawin lamang ang mga detalye sa Certificate of Registration at Official Receipt history ng record ng rehistro kabilang ang mga nakaraang paglilipat ng pagmamay-ari at encumbrances at iba pang mga bagay na may kaugnayan sa imbestigasyon.

Sa kabilang banda, ang PNP ay inaatasang pahintulutan ang LTO na beripikahin ang Motor Vehicle Clearance Certificate (MVCC) na isinusumite ng nagrerehistro para sa unang rehistro ng mga sasakyan, at iba pang mga transaksyong tulad ng paglilipat ng pagmamay-ari, pagbabago ng makina/chassis, kulay at disenyo ng katawan upang matiyak ang pagiging lehitimo ng MVCC.

Ayon pa kay Assec Mendoza, ang beripikasyon ay isasagawa ng PNP-HPG Motor Vehicle Clearance Division, na magagamit ng PNP-HPG nang walang bayad o karagdagang gastos sa kanilang mga kliyente.

Nilinaw ni Assec Mendoza na ang pag-upload ng MVCC ay pansamantalang solusyon lamang habang ang PNP-HPG ay nasa proseso ng paglipat sa bagong IT system na bahagi ng kanilang programa sa modernisasyon.

“This agreement only solidifies the already existing PNP-LTO partnership on the aspect of law enforcement and eventually ensures President Marcos’ commitment to good peace and order situation in the country,” ani Assec Mendoza.

“The LTO is doing well in its digital transformation and we are happy to share our insights and inputs to the PNP, especially on matters pertaining to land transportation,” dagdag niya.

Samantala, pinuri ni PNP Chief Marbil ang LTO sa pamumuno ni Assec Mendoza dahil sa pakikiisa sa layunin ng PNP na magkaroon ng epektibo at mahusay na pagpapatupad ng batas sa pamamagitan ng mga digital innovations.

“We have been pushing for this kind of partnership even before. And I am happy that under my watch, this was finally realized,” ani PNP Chief Marbil.

“This should help streamline shorten the timeline for issuance of police clearances necessary for vehicle registration and transfer,” dagdag niya. (PAUL JOHN REYES)

MAYROONG HIGIT 18,280 elective positions ang paglalabanan ng mga kandidato sa buong bansa sa 2025 National and Local Elections, ayon sa datos ng Commission on Elections (COMELEC).

Kinabibilangan ito ng 12 Senators, 63 Party-List Representatives, 254 Member ng House of Representatives, 82 Governor, 82 Vice-Governor, 800 na Member ng Sangguniang Panlalawigan, 149 City Mayor, 149 Vice Mayor, 1,690 Member ng Sangguniang Panglungsod, 1,493 Municipal Mayor, 1493 Municipal Vice-Mayor, 11,948 Member ng Sangguniang Bayan, 25 BARMM Members of the Parliament, at 40 BARMM Party List Representatives.

Nitong Setyembre 17, nakapagtala ng 6,250,050 bagong registered voters ang Comelec , kung saan ang Calabarzon ang may pinakamataas na naitala sa bilang na 1,041,179; pumangalawa ang National Capital Region na 824,239; Central Luzon – 705,530; Davao Region – 356,854; Central Visayas – 331,033; at sa main office ng Comelec sa Maynila ay may 9,201.

Muling nagpaalala kahapon si Comelec Chairman George Erwin Garcia na wala nang pagpapalawig pa sa pagtatapos ng registration period sa Set. 30, 2024 para sa 2025 midterm elections.