INANUNSIYO ni Manila City Mayor Francisco “Isko” Moreno Domagoso nitong Huwebes, Nobyembre 20, ang pagpapalabas ng higit ₱22.3 milyon na allowances para sa mga piskal at hukom na naka-assign sa lungsod. Ito ay nagpapatuloy sa linggong sunod-sunod na payout matapos ilabas noong Lunes ang ₱317 milyon na year-end benefits para sa mga empleyado ng City Hall.

Ginawa ng alkalde ang anunsyo matapos ang kanyang pulong noong Miyerkules, Nobyembre 19, kasama ang mga opisyal ng Office of the City Prosecutor at mga kinatawan ng trial courts ng Maynila.

Dumalo sa pagpupulong sina Senior Assistant City Prosecutor Jolas Brutas, Assistant City Prosecutor Jasyrr J. Garcia, Metropolitan Trial Court Executive Judge Michelle Divina-Delfin, at Regional Trial Court Executive Judge Carolina Icasiano-Sison.

Ayon kay Domagoso, babayaran ng city government ang naipong allowances na nakalaan para sa Office of the City Prosecutor, mga hukom ng Metropolitan Trial Court (MeTC), at mga hukom ng Regional Trial Court (RTC).

Saklaw ng payout ang iba’t ibang panahon—mula Abril hanggang Oktubre 2025 para sa mga piskal, at mula Mayo hanggang Setyembre 2025 para sa mga hukom, depende sa kani-kanilang alokasyon.

Para sa Office of the City Prosecutor, naglaan ang lungsod ng ₱10,448,233.27 para sa Abril hanggang Oktubre 2025.

Makakatanggap naman ang MeTC Manila ng ₱4,047,000.00 para sa Mayo hanggang Setyembre 2025, habang ₱7,807,000.00 ang ilalabas para sa RTC Manila para sa Mayo hanggang Hulyo 2025.

Sa kabuuan, aabot sa ₱22,302,233.27 ang allowances na ipalalabas ng city government.

Ang hakbang na ito ay kasunod lamang ng tatlong araw matapos ipag-utos ni Domagoso ang pagpapalabas ng ₱317,014,291.84 na year-end bonuses at cash gifts para sa regular na kawani ng City Hall—na aniya’y naisakatuparan dahil sa mas mahigpit na paggastos, mas mahusay na revenue performance, at mas istriktong disiplina sa mga departamento.

Sa flag-raising ceremony noong Lunes, inamin ng alkalde ang hirap pinansyal bago maisagawa ang payout, ngunit pinuri niya ang kanyang team sa pagpapanumbalik ng kaayusan sa pananalapi.

Paulit-ulit din niyang pinaalalahanan ang mga empleyado na magbigay ng pasensya at maayos na serbisyo lalo na’t tumataas ang foot traffic sa City Hall, habang ipinaalala rin sa publiko ang nagpapatuloy na General Tax Amnesty sa ilalim ng Ordinance No. 9118 hanggang Disyembre 31, 2025, at ang mga schedule ng early-payment discounts para sa 2026 Real Property Tax.

Hinimok rin ni Domagoso ang mga residente na gamitin ang Go Manila online platform upang magbayad ng buwis, kumuha ng business permits, at magsagawa ng iba pang transaksiyon sa pamahalaan nang hindi na pumipila onsite. (Gene Adsuara)

HINDI masabi ni Presidential Communications Office Undersecretary at Palace Press Officer Claire Castro kung bakit tinanggal sa puwesto si dating Executive Secretary Lucas Bersamin at kung sino ang nasa likod ng hakbang na ito matapos na idawit ni Bicol party-list Rep. Elizaldy Co sa kontrobersiyal at maanomalyang flood control scam ang dating tinaguriang “Little President.”
“Hindi ko po masasabi kung sino po ang nagpatanggal sa kaniya,” ang sinabi ni Castro nang tanungin sa press brefing sa Malakanyang kung bakit tinanggal si Bersamin at sino ang nagpatanggal sa kanya.
Matatandaang, si Castro ang nag-anunsyo nang pagbibitiw sa puwesto ni Bersamin, ‘out of delicadeza.’
Nauna rito, itinanggi ni Bersamin ang lumabas na balita na siya ay nagbitiw sa puwesto, ‘out of delicadeza’.
Noong Setyembre ay nadamay ang pangalan ni Bersamin sa anomalya sa flood control project kung saan ibinunyag ni dating Public Works Undersecretary Roberto Bernardo na mayroong commitment ito ng 15 percent sa Office of Executive Secretary mula sa P2.85-bilyon na halaga ng proyekto na pinabulaanan naman ni Bersamin.
Sinasabing hindi lamang si Bersamin ang isang malaking kuwestiyon sa mga mamamayang filipino na inalis sa puwesto, kinuwestiyon din ng publiko ang pagkakaalis kay Baguio City Mayor Benjamin Magalong mula sa Independent Commission for Infrastructure (ICI) at dating DPWH Secretary Manuel Bonoan.
“Tanong po natin, tinanggal po ba si Mayor Magalong? Sino po ba ang nag-resign? Ang huli nating pagkakasabi tungkol kay Mayor Magalong ay papatingnan, ipapa-check, ipapa-assess sa legal team kung mayroon bang naba-violate. Wala pong nagpa-resign kay Mayor Magalong, aksiyon niya po iyan, boluntaryo kaya hindi po puwedeng isama or sabihin na may unceremoniously call for his resignation,” ayon kay Castro.
At sa tanong kung bakit tila nauuna ang anunsyo bago pa ipatawag sila para ipaalam na aalisin sila sa puwesto, sinabi ni Castro na “Tandaan po natin, lahat naman po kami ang aming service ay upon the pleasure of the President. Sabi nga nila pagpasok mo dito hindi mo alam kung ito na iyong huling araw mo. So, lahat po kami dapat ay handa doon.”
Samantala, sa ngayon ay wala pang ipinaaabot kay Castro kung may internal investigation ukol sa flood control mess.
Ang katuwiran ni Castro ay mayroon naman na kasing ICI na nag-iimbestiga sa mga isyu patungkol sa flood control projects at infrastructure para mas maging independent aniya ang imbestigasyon. ( Daris Jose )

PARA mapabuti ang kahusayan sa energy efficiency at mapababa ang mga gastos sa kuryente sa mga pampublikong gusali, ang Pamahalaang Lungsod ng Navotas ay nagsasagawa ng mga hakbang
na nagpapahintulot sa mas maraming pondo na mailipat sa mga programang direktang makikinabang ang mga Navoteño.
Ito ay kasunod ng pakikipagtulungan sa Department of Energy (DOE), na tinatakan sa pamamagitan ng isang Memorandum of Agreement para sa programang “Solar Solutions for Government: Energy Efficiency at Renewable Energy in Public Buildings”.
Ani Mayor John Rey Tiangco, ang inisyatiba ay makatutulong sa pagbuo ng isang mas mahusay, matipid, at responsableng lokal na pamahalaan na maaaring maglaan ng mas maraming mapagkukunan sa mga mahahalagang serbisyo.

“Every peso we save on electricity is a peso we can redirect to services that truly matter to our people,” pahayag niya.
Sa ilalim ng kasunduan, ang Navotas ay magiging kabilang sa mga local government unit na magpapatibay ng mga teknolohiyang matipid sa enerhiya, kabilang ang LED lighting, inverter-type air-conditioning units, smart metering systems, solar photovoltaic (PV) installations, at electric vehicle charging infrastructure.
Sinusuportahan ng proyekto ang pagsunod sa Government Energy Management Program (GEMP), na nangangailangan ng mga institusyon ng gobyerno na bawasan ang konsumo ng kuryente at gasolina ng hindi bababa sa 10%.
Ang DOE ay magbibigay ng teknikal na tulong, magsasagawa ng pag-audit ng enerhiya, at mangangasiwa sa pag-install ng renewable energy at energy-efficient system sa mga piling pampublikong gusali.
Samantala, tutukuyin ng Navotas ang mga site ng proyekto, tutulong sa mga survey at validation, at ihahanda ang Local Energy Efficiency and Conservation Plan nito.
Ang lungsod ay kasalukuyang may siyam na solar-powered na pasilidad, kabilang ang walong multi-purpose na gusali at ang Navotas Polytechnic College.
Plano rin nitong maglagay ng mga solar panel sa Navotas Convention Center at sa Navotas Sports Complex.
Sinabi ni Tiangco na pinalalakas ng partnership ang mga pangmatagalang layunin ng lungsod na gawing moderno ang pampublikong imprastraktura at bawasan ang epekto sa kapaligiran sa pamamagitan ng malinis at napapanatiling enerhiya.
“Hangad nating maging modelo ang Navotas sa paggamit ng malinis na enerhiya. This partnership brings us closer to that goal,” aniya.
Ang programa ay tatakbo sa loob ng limang taon, kung saan ang Navotas at ang DOE ay nakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng isang Technical Working Group upang matiyak ang maayos na pagpapatupad.
(Richard Mesa)

SINABI ng Malakanyang na isinama at ginamit ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. ang isang professional appraisal sa kanyang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) para bigyan ang publiko ng mas maliwanag na larawan ng kasalukuyang value o halaga ng kanyang ari-arian.
Sa press briefing sa Malakanyang, ipinaliwanag ni Presidential Communications Office Undersecretary at Palace Press Officer Claire Castro kung bakit kinuha ni Pangulong Marcos ang Cuervo Appraisers Inc. para i- assess ang ari-arian ng Chief Executive.
“‘Di ba mas maganda kung makikita ninyo kung ano ‘yung value, ‘yung updated value ng mga properties — mas maganda, mas maliwanag, mas transparent,” ang sinabi ni Castro.
Winika pa ni Castro na ang pag-update sa halaga ng ari-arian ay makatutulong sa publiko na maintindihan kung magkano ang mga ari-arian ang halaga ngayon.
“Mas maganda ring makita ng taumbayan kung magkano na ‘yung value ng mga properties na dating na-acquire… So dapat i-declare rin,” anito.
Ang “appraised” value ay tumutukoy sa isang professional na nagtatantiya kung magkano ang halaga ng ari-arian ngayon, base sa market conditions at isinagawa ng qualified appraiser.

Nauna rito, hiniling ng Akbayan party-list sa Office of the Ombudsman ang paglabas ng Statement of Asset and Liabilities and Net Worth (SALN) nina Pangulong Ferdinand Marcos Jr , Vice President Sara Duterte, dating Ombudsman Samuel Martires at ilang constitutional commission officials.
Ayon kay Akbayan President Rafaela David na ito ay isang pagpapakita ng gobyerno na seryoso sila sa pagpapakita ng transparency at accountability.
Dagdag pa nito na mula ng maupo si Martires ay itinago nito ang SALN ng mga matataas na opisyal ng gobyerno.
Maghahain sila ng pormal na kaso kapag naipasakamay na ng Ombudsman ang kanilang hinihingi.
Sa ulat, mayroong kabuuang yaman si Pangulong Ferdinand Marcos Jr na P389 milyon.
Ito ay base sa inilabas niyang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth mula pa noong Disyembre 31, 2024.
Kasama rin na isinumite ng kaniyang SALN ang appraisal ng isang private firm na Cuervo Appraiser Inc na naglalagay ng kaniyang net worth na P1.375 bilyon.
Nangangahulugan nito na ang P389.57 milyon ay base sa panuntunan ng Civil Service Commission sa paghahain ng SALN habang ang P1.375-B ay base sa halaga mula sa appraisal ng Cuervo.
Kinabibilangan ng assets nito na P142.026-M na halaga ng 21 piraso na real estate property kasama rin an agricultural at residential land at ang personal pieces ng property na nagkakahalaga ng P247.332-M.
Ilan sa mga personal pag-aari ni Marcos ay ang cash na P38.7-M at investment na P134.192-M ganun din ang mga alahas, 12 sasakyan at paintings na nagkakahalaga ng P247.332-M.
Ilan sa mga sasakyan nito ay Mercedez-Benz Maybach na nagkakahalaga ng P10.5-M at 126 na paintings mula sa sikat na pintor kung saan ang pinakamahal ay P19-M.
Wala namang idineklara ang pangulo ng liabilities mula sa kaniyang 2024 SALN ganun din sa mga SALN niya na mula Hunyo 2022. ( Daris Jose)